Mynd af sukkinu

Sá, sem les fréttina um rannsókn efnahagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra á félögum í eigu Hannesar Smárasonar hefur fyrir augum sér örlítið minnkaða mynd af sukkinu, sem viðgekkst fyrir hrun.

Krosseignatengsl, nafnabreytingar, kennitöluflakk, dótturfélög, eignarhaldsfélög, aflandsfélög.

Þetta er allt hér. 

Hér er um að ræða eina af táknmyndum ófaranna.

Gunnar nátengdur félögum Hannesar

Öll sagan? Langt í það

Það á vissulega eftir að skrifa alla söguna, eins og komizt hefur verið að orði. Stóran hluta hennar vitum við þó og það er sá hluti, sem snertir okkur flest.

Íslendingar bjuggu við ofþanið banka- og fjármálakerfi, sem ekki var í neinu samhengi við þjóðhagslegan raunveruleika. Kerfi, sem var að umfangi margföld VLF, fékk ekki staðizt til lengdar, sérstaklega ef kjör versnuðu á alþjóðamörkuðum. Með slíka stærð var ekki lengur um að ræða neinn lánveitanda til þrautavara. Seðlabankanum var langt um of að verja bankakerfið með þann mjög svo takmarkaða gjaldeyrisvarasjóð, sem bankinn hafði yfir að ráða.

Þegar erfiðara varð að afla ódýrs heildsölulánsfjár hófu viðskiptabankarnir víða stórsóknir á innlánsmarkaði án þess að baktryggja sig gegn áhlaupum. Þessar útrásir enduðu með skelfingu og nægir þar að benda á Icesave-ævintýrið.

Neyzlu- og fjárfestingaæði rann á venjulega Íslendinga. Innflutningur bíla og hvers kyns neyzluvarnings var löngu farinn út fyrir velsæmismörk. Við eyddum, fjárfestum og spanderuðum eins og við ættum lífið að leysa.

Þær stofnanir, sem hafa áttu eftirlit með bönkum og fjármálastofnunum voru, ljóslega, ekki starfi sínu vaxnar og gerðu lítið sem ekkert til að hemja þann stjórnlausa yfirvöxt, sem hlaupinn var í banka og fjármálastofnanir.

Fjármálasiðferði virtist ekki lengur til og nægir að benda á þann mikla fjölda skúffufyrirtækja, sem komið var á fót og höfðu þann tilgang einan að kaupa hlutabréf bankanna, sem veittu fyrirækjunum lán án nokkurra takmarkana og létu nægja að taka veð fyrir lánunum í hlutabréfunum. Oft á tíðum voru þessi eignakaup til þess eins hugsuð að blása út eignaverð til þess eins að bæta veðhæfi og hækka verð hlutabréfa.

Um hinn fjármálalega hluta hrunsins vitum við flest það sem við teljum okkur þurfa að vita og afleiðingarnar hafa, í einu orði verið skelfilegar. Nú er að því komið að greina hinar pólitíska þátt þessara hörmunga. Ein bók er þegar komin út, rituð af Ólafi Arnarsyni. Önnur, eftir Guðna Th. Jóhannesson, er í burðarliðnum. Margar fleiri verða eflaust ritaðar og er þeirra beðið með eftirvæntingu. Við viljum vita hvaða öfl, einstaklingar og atvik urðu til þess að þjóðfélag, sem verið hafði eitt hið bezt stæða í heimi komst á vonarvöl með öllum þeim erfiðleikum og hörmungum, sem slíkri stöðu fylgja. 

Mesta umrót síðan í stríðinu

K.U.S.A.

Eigi það fyrir Bandaríkjunum að verða að velja sér nýtt nafn, held ég að þetta komi sterklega til greina.

Kínverjar (K-ið í nýja nafninu) fjármagna efnahagsstarfsemi Bandaríkjamanna að stórum hluta og eiga amerísk ríkisskuldabréf sem nema hundruðum milljarða dala. Bein fjárfesting Kínverja í atvinnu- og fjármálastarfsemi í BNA er talin nema 11 milljörðum dala.

Kínverjar keyptu IBM vörumerkið, þeir ætla að framleiða Hummer og hefðu Kínverjar minnsta áhuga, gætu þeir, án mikillar fyrirhafnar, yfirtekið fjölda þekktra vörumerkja vestan hafs.

Gjaldeyrisforði Kínverja er yfir 2.000 milljarðar dala.

Það sem áður var hinn almáttugi dollar er að verða hinn ofurmáttugi yuan.

 

Kínverjar kaupa Hummer

Dularfulla bréfið frá Berlín

Svar viðskiptaráðherra við því hvort Þjóðverjar hafi haft í hótunum vegna greiðslna af Edge-reikningum Kaupþings er ekki mjög sannfærandi, sérstaklega þegar hafður er í huga sá flýtir, sem hafður var við að koma í gegn frumvarpi til breytinga á lögum um fjármálafyrirtæki. Það var einmitt þessi breyting, sem hafði í för með sér aukinn forgang af greiðslum til innistæðueigenda.

Að því hefur verið leitt líkum að embættismaður í þýzka fjármálaráðuneytinu hafi sent skilanefnd Kaupþings tölvupóst þar sem á það var bent að ef Íslendingar vildu að beiðni þeirra um aðildarviðræður að ESB fengi þá afgreiðslu, sem að hlyti að vera stefnt, þá væri þeim fyrir beztu að koma þessari lagabreytingu í höfn.

Ég get ekki ímyndað mér að neinn heiðvirður maður leggist gegn því að reikningseigendur fái greiddar út innistæður sínar. 

Það, sem er hins vegar ámælisvert er að kontóristi í Berlín skuli geta haft þessi áhrif á gang mála hjá Alþingi Íslendinga. 

Hér er einnig komin áminning um það, hverju hægt væri að búast við ef Íslendingar lentu í þeirri skelfingu að láta innlima sig í Evrópusambandið.

Lætur einhver sér raunverulega detta annað í hug, þegar þannig væri komið, en að hvaða litli pótentáti í Berlín eða Brussel sem er, í hvaða ráðuneyti í Berlín eða Brussel sem er, gæti ekki hrint í framkvæmd hverju sem honum dytti í hug með því einu að byrsta sig aðeins með tölvupósti við íslenzka ráðamenn?

Það er eitt að telja 499 milljónir og annað að telja 300 þúsund. 

 

Þjóðverjar hafa ekki hótað Kaupþingi

Skömmin er mikil

Hún er mikil skömm íslenzkra stjórnvalda fyrir að veita ekki Dalai Lama þann sóma, sem honum ber.

Ríkisstjórnin hefur hvorki gert margt né mikið til að státa sig af þá liðlega 120 daga, sem hún hefur verrið við völd, á einn eða annan veg, en hausinn beit hún af skömminni með því að hunza, opinberlega, heimsókn þessa mikla trúarleiðtoga. Rolugangur, sem er tilkominn af ótta við viðbrögð kínverskra stjórnvalda.

Kannski er þetta ótti við kínverska sendiherrann, sem gæti tekið upp á því að öskra af bræði í einhverju ráðuneytinu líkt og gerðist þegar Björn Bjarnason tók á móti sendimönnum frá Tævan. 

Litlir karlar og litlar kerlingar erum við.

Fjölmenni á friðarstund

Hófstillt nærvera viturs manns

Er það nema von að Kínverjar leggi allt kapp á að gera sem minnst úr Dalai Lama og hófstilltri baráttu hans fyrir trú sinni og Tíbet. Maður, sem vinnur málstað sínum frama án þess að fara neikvæðum orðum um andstæðing sinn á skilið alla þá virðingu, sem unnt er að veita.

Tveir þættir um Dalai Lama og Tíbet hafa verið sýndir á RÚV undanfarna daga, sá seinni í gærkvöld. Þessi þáttur, sem var í umsjón Þóru Arnórsdóttur og Gauks Úlfarssonar var um margt fremri þeim fyrri. Yfir honum var meiri ró og yfirvegun og sýndi betur þá persónu, sem ég held að flestir telji sig þekkja sem trúarleiðtoga Tíbeta. 

Ég hef horft á mörg sjónvarpsviðtöl við þjóðarleiðtoga og viðlíka frammámenn, en enginn þeirra kemst með tærnar þar sem þessi leiðtogi Tíbeta hefur hælana. Sá eini, sem ég tel að komist nálægt honum er Desmond Tutu, erkibiskup frá Suður Afríku. Það, sem þessir tveir eiga sameiginlegt er djúp vizka og sannfæring um að illt verður ekki endilega rekið út með illu.

Það er sárdapurt til þess að vita að hvorki forseti né forsætisráðherra skuli hafa bein í nefinu til að sýna þessu stórmenni þá virðingu, sem hann á skilið.

 

Dalai Lama í heimsókn

Rússnesk óhöpp

„Rússneski sjóherinn hefur lent í ýmsum óhöppum frá því Sovétríkin hrundu“.

Öllu má nafn gefa og ýmislegt kalla óhöpp, en fyrr má nú rota en dauðrota, kemur fyrst upp í hugann þegar heyrist af stórskotaliðsárás á lítið þorp í eigin landi!

Þeir, sem vit hafa á eru víst hættir að taka mark á Rússum sem raunverulegu flotaveldi, ólíkt því, sem áður var í tíð Sovétríkjanna gömlu.

Floti þeirra er að missa kjarnorkukafbáta, á borð við Kursk, sem sökk með manni og mús í Barentshafi fyrir átta árum. Ekki eru nema nokkrir mánuðir síðan 20 sjóliðar fórust vegna mistaka, sem urðu um borð í kafbáti í Kyrrahafinu.

Við hljótum að vona að þessir herramenn haldi sig sem lengst frá Íslandsströndum, allavega utan skotfæris við sjávarplássin!

 

Skutu á þorp í misgripum

Fórnarlömb græðginnar

Svona má búast við að endirinn verði þegar farið er að ráðum misviturra manna.

Það er með hreinum ólíkindum hvað mörg fyrirtæki og margir einstaklingar hafa orðið kjánaskap og græðgi að bráð með því að hlusta á, og taka alvarlega, illa upplýsta, ég segi nú ekki illa meinandi, sölumenn gömlu bankanna. Það er að koma betur og betur í ljós að margir þessara sölumanna, sem kölluðu sig ýmsum fegrandi nöfnum, s.s. viðskiptastjóra, báru eigin hag fyrir brjóst, fyrst og fremst. Hagur viðskiptavinarins var ekki alltaf í fyrirrúmi.

Það að fórna stöndugu, gamalgrónu og öflugu útgerðarfyrirtæki fyrir ætlaðan stundargróða með því að stunda óafsakanlegt brask á gjaldeyrismarkaði er ámælisvert, svo ekki sé meira sagt, en, því miður, ekki eina dæmið um ábyrgðarleysi stjórnenda í íslenzku atvinnulífi. 

Milljarða skuldir umfram eignir

Herfræði í Pakistan

Bandaríkjamönnum tókst það ekki í Viet Nam og Rússar urðu fyrir ómældum hörmungum í Afganistan, en nú telja talsmenn pakistanskra hersins sig þess umkomna að lýsa yfir sigri við skæruliða. Í tilviki Pakistana er um að ræða skæruliða Talibana á afmörkuðum svæðum í norðvestur hluta landsins, Buner-héraði, í liðlega 100 km fjarlægð frá Islamabad, höfuðborg landsins.

Samhliða yfirlýsingum um sigur á skæruliðum eru svo sýndar myndir af hermönnum um borð í skriðdrekum. Skriðdrekaliðarnir fagna mikið og veifa fánum fyrir myndatökumenn og sýna, svo ekki verður um villzt, að endanlegur sigur er í höfn. Mikilvægum áföngum hefur verið náð.

Raunar fylgja svona fréttum yfirleitt stuttar yfirlýsingar í þá átt að enn sé barizt við einangraða hópa á afmörkuðum stöðum. Slíkar skærur skipti þó ekki máli, því sigur hafi verið unninn og þetta séu bara hreinsunaraðgerðir.

Yfirmenn pakistanska hersins ættu að setja sig í samband við kollega sína í Washington og Moskvu, þó ekki væri nema til að segja þeim hvernig þeir hafi farið að því, sem Bandaríkjamenn og Rússar gátu ekki lært, semsé að vinna lokasigur á skæruliðum, sem berjast undir fánum trúarofstækis eða þjóðerniskenndar, nema hvort tveggja sé. Það verður áhugavert að sjá aðdáunarsvipinn á andlitum bandarískra og rússneskra herforingja þegar þeir þakka fyrir veittar upplýsingar um hvernig vinna skuli lokasigur á skæruliðum.

Við verðum að vona að þeir fari ekki að eyðileggja sigurvímuna með því að greina vinum sínum í Pakistan frá því að svona lokasigra hafi þeir upplifað mörgum sinnum. Megi Pakistan vegna vel í stríðinu sem framundan er og verður líklega aldrei lokið.

 

 

Lýsa sigri á talibönum

Ábyrgð takmörkuð - hvernig?

Það er sama hvernig ég les þessa frétt, með vísun í fyrirsögnina. Það er ekki um neina takmörkun á ábyrgð að ræða. Þegar upp er staðið, er það ríkissjóður Íslands, sem ábyrgist, án takmörkunar að neinu leyti, uppgjör Icesave-reikninganna.

Málið snýst um að gefið verði út skuldabréf með veði í öllum eignum bankans í Englandi. Þetta gerir skilanefnd bankans væntanlega fyrir hönd bankans. Spurningin er: Hver situr uppi með bankann og allt, sem honum tilheyrir? Er það ekki íslenzka ríkið?

Þegar þessar eignir hafa verið notaðar til að greiða eigendum Icesave-reikninganna er gert ráð fyrir að íslenzka ríkið greiði það, sem upp á kann að vanta.

Hvar er takmörkunin?

Takmarka ábyrgð vegna Icesave